238 / فنگ شویی در خانه ی ما ...

 

زیاد مهم نیست فنگ شویی اصلش از کجاست ... چقدر تو زندگی آدما تأثیرگذاره 

و یه علم ریشه داره یا نه ...

همین قدر بگم که یه قسمت از آموزه های این علم اینه که هرچیز اضافه ای باید گذاشته بشه دم در

هفته ی قبل زرنگ شدم و خواستم فنگ شویی رو تو خونه اعمال کنم

از یه جایی باید شروع می کردم و کجا بهتر از اتاق بچه ها...

پایانِ یه روز کاریِ سخت، چیزی تو اتاق پسرها نموند جز تعدادی اسباب بازی که برای گذران

 اوقات فراغتشون از اوجب واجبات بود

و کتاب خونه ای پر از کتاب های خونده شده و نشده ...

اسباب بازی های مستحب به دو قسمت تقسیم شد:

مقداریش که رفت تو کیسه زباله که به قول مرتضی خدا به داد برسه که نمیدونیم چه بلایی سر

 اسباب بازیامون آوردی!

تعدادیشون هم تشریف بردن سرسرا ...

از همه اضافی تر کتابای درسی مرتضی از مهد کودک تا کلاس سوم راهنماییش بود که 

طبق اصول فنگ شویی رفت داخل نایلون های شکیل برای اینکه دم در گذاشته بشه

رفتگرای گرام کوچکمون هر روز حوالی همون ساعتی که کار اتاق تکونی بچه ها تموم شد 

دور و ور خونه ی ما بودن ولی - از بخت خوب یا بد - اون روز هرچی کوچه رو دید زدیم 

هیچ خبری ازشون نبود.

 

نایلون کتاب ها موند پشت در و علیرغم استتار، مرتضی به محض ورودش به خونه با وجود 

خستگی زیاد کتاب هاشو دیده بود.

نمیدونم این حس ششم چیه که خدا داده به بعضی آدما ...

خلاصه چشمتون روز بد نبینه ...

یه پسر خسته ی داغون از مدرسه رو تصور کنین که ساعت 3 بعد از ظهر رسیده باشه خونه 

و کتاباشو پشت در خونه دیده باشه و هر شیش تا نایلون پر از کتاب رو دست گرفته باشه 

و در اتاق رو باز کرده باشه و نایلونا رو گذاشته باشه وسط اتاق ...

بعد زل زده باشه تو چشمات و بگه: امروز که بری کلاس مثنوی خوانی همه ی کتاباتو میذارم 

دم در که تا برگردی زباله ایه برده باشه ببینم وقتی برگردی چه حالی میشی!!!!!!!!!!!

بعد تو خشکت زده باشه که پس چی شد این استتار ... بمونی که چی بهش بگی ...

.

.

.

.

اصلا ببینم این چینیا تاریخ ندارن؟

محض رضای خدا یه چینی بیاد جواب منو بده ...

من باید سردربیارم طبق فنگ شویی با اون دستگیره ای که وقتی مادربزرگم داشته برام می دوخته

 و وسط دوختنش نخ چرخ خیاطیش پاره میشه و نمیتونسته سوزنو نخ کنه و بقیه شو با کوک

 درشت و نخ مشکی دوخته رو دستگیره ی سفید چه کنم؟

تابلوهای زیادی رو که روز معلم شاگردای همسرم براش آوردن و به جونش بسته س چیکارشون کنم؟

باید بفهمم اون همه لباس و کش مو و شال و روسری رو که با هزار عشق و علاقه هدیه گرفتم

 چیکارشون کنم؟

اون همه وسایلی رو که هرکدومشون به یه بهونه ای برای بچه ها خریده شدن یا بهشون کادو داده

 شده باید چیکارشون کنم؟

 

فکرمیکنم فنگ شویی به درد کسی میخوره که راحت میتونه از خاطراتش بگذره ...

از شما میپرسم فنگ شویی، تو خونه ی ما با وجود آدمایی که از یه شاخه گل خشک هزارتا 

خاطره دارن امکان پذیره ...؟

 

عکس بالا اتاق کار اینشتینه

مرتضی همیشه اتاق خودشو با اتاق کار اینشتین مقایسه میکنه

میگه دانشمندا همینن دیگه

چی بگم آخه؟

این بود فنگ شویی در خانه ی ما ...

... ادامه دارد!

پشت بام نوشت 15 / شب هشتم

یه خورده که از سر شب می گذشت، مادر می گفت بریم پشت بام (بالا پشبون) 

رختخواب ها رو پهن کنیم تا وقت خواب یه خورده خنک بشن...

یه نیم ساعت که می گذشت و خنکای دلچسبی ایجاد می شد

 دوباره می رفتم بالا و مدام روی تشک ها شیرجه تمرین می کردم!!

(عشق دروازه بانی با ما چه ها که نمی کرد)!!!

تابستان، قبل از خواب، پشت بام؛
خوردن نون و پنیر و هندونه سنبک و خربزه و طالبی و گرمک و دستنبو و 

ریش بابا و خیار و... (حاصل دست رنج پدربزرگ!) حلاوتیه که توی بیدگل ما فقیر 

و غنی و این محله و اون خونواده نمی شناسه...

شاهدش همین حس نوستالژیک که الان توی فضای وبلاگ بین همه حاکمه.

تابستان، قبل از خواب، پشت بام؛

علاوه بر خنکای هوا، پهن بودن بساط ترش لواشک و آلو و بادنجون 

و پیاز ترشی های خوشمزه، برای ما بچه ها خاطرات شیرین تری رو رقم می زد.

آخ که الان هم یادش می افتم کـُـنجِ بــُقـَـم آب میفته!!

تابستان، قبل از خواب، پشت بام؛
هنر مادر در آموزش زیبای زیبایی های طبیعت و تقویت قوه تخیل ما با سیر 

در گوشه گوشه این چتر سیاه نورانی، بی نظیر بودن اون لحظه ها رو برای ما 

صد چندان می کرد...

هفت برادران یا همون ملاقه ای (دب اکبر)، خوشه پروین، بادکنکی

کهکشان راه شیری ( که بعد ها شد کاه کشان و راه مکه ی دکتر شریعتی)

قرص زیبای ماه و شهاب سنگ ها؛ که برای خودشون عالمی داشتند...

"زردها و سفیدها شهاب هستند و سبز رنگ ها نور امامان!

امامزده هایی که به دیدن هم دیگه می رن..."

ما هم که موقعیت سوق الجیشی پشت بوم خونمون

و اشراف به اکثر گنبد و گلدسته های شهر باعث می شد توی این زمینه

بتونیم تحلیل های جامع تری توی ذهن خودمون ارائه کنیم:

"خب! این که از امامزاده هادی رفت امامزاده قاسم

اون یکی هم که از امامزاده هاشم رفت شازده علی اکبر

این هم از شازده محمد (هفت امامزاده) رفت محمد هلال

خب پس این یکی که این بار از شازده محمد رفت وسط بیابون چی می شه؟!!

حتما اون وسط ها هم امامزاده هست و ما بی خبریم...!"

تابستان، قبل از خواب، پشت بام؛
پایان روشنایی و خاموش شدن چراغ ها تازه شروع داستان

پر اضطراب سایه ها بود...

خصوصا بادنجون ترشی هایی که بعد از پخته شدن، الان روی بندها

داشتن مرحله چروک (!) و خشک شدن رو طی می کردند؛

بعد از خاموش شدن چراغ ها تبدیل می شدن به خفاش های بزرگی که

به ترتیب و به صورت وارونه به بندها وصل بودند و هر لحظه امکان داشت که 

با جیغ های ریز خودشون دسته جمعی به طرفت حمله کنند...

تابستان، قبل از خواب، پشت بام؛
هی؛ عجب روزایی بود...

سر که می چرخوندی تا اون دور دورا از بالای دیوار پشت بوم ها چوب های

پشه بند رو می دیدی، اولیش خونه عمو، بعدش باباحاجی، بعدش دو تا عموها 

که هنوز خونه باباحاجی بودند و ... 

هنگامی که نگاهت به گلدسته های امامزاده هادی می رسید، در افقی تاریک، دوباره 

به انجم زیبای آسمان شب گره می خورد...

خیلی حرف زدم ولی بازم نشد که همه اون زیبایی ها رو بگم.

به همین خاطر؛

تابستان، قبل از خواب، پشت بام؛

گل حمید استیلی توی جام جهانی 98 طلبتون

پشت بام نوشت 14 / حیدرعلی عنایتی بیدگلی

بیا ای یــــــــــــــار

بیا ای یـــــــــــــار

بیا دوباره حکایت کن

                           قصۀ قدیمی دوست داشتن را

 

بیا دوباره حکایت کن

                           از عطر سالهــای دور

بیا از طعم باران بگــو

                           در دشتهای خشک

بگو از جغرافیای دل

                          که چقدر سبز بود

                          در تاریخ تشنۀ این ولایت

 

حکایت کن

              از آوازهای شبـــانه

              در کرت های آفتاب سوخته

 

حکایت کن

             از نسیم کویر

             در بستر رمل های تبدار

 

حکایت کن

            از هوای اردیبهشت

            بر فراز برج حمتاباد!

بگو از درای اشتران

                در سحرگاه لطیف خرداد

بگو از هندوانۀ سمبک

               از کالکِ چاله

                              از صدای بامداد

 

بیا ای یـــــار

بیا ای یـــــار

بیا حکایت کن

               از کوچه های غبارآلود

               از سایه سار دیوارهای بلند

               از چاشتگاه خلوت تابستان

              از خاکی که هنوز بوی صبح می داد

                                     در حوالی ظهـــر

 

حکایت کن

             از قاصدیِ نخود سیاه

             از ترس ها ،از لرز ها

از عصمت گناه

            بر لب های کال

«در دهلیزخانه هایی که بوی تاریخ داشت»

 

حکایت کن

               از طلوع صبح

                           بر پشت بام همسایه

از نور باران ظهر

از گرگ و میش دم شوم!

از گرد و غبار کوچه های مدرسه

از هم آغوشی بی پروای باد بگو

                   با بادگیرهای بلند

                  در متن وسیع آسمان

 

حکایت کن

               از پشکم و مهتابی

               از اتاق گوشواره

               از پنجدری

              وز بام کاهگلی

 

بگو«چه بوی تلخی داشت

                                ریسمان شو کرده»

بگو از چرخ ، از بُنچار، از دوک، ازچرخمال

                    بگو از دستهای پر چروک

 

بیا ای یار

بیا از پلّه های نجیب و خسته بگو

از سردابه های خنک خواهش و وهم

از گیسوان تابدار

از پیراهن های گلدار چیت

                               که در انتظار فردا بود

 

                         

بگو

از بیدی، از سورمه، از آبی، از سیر، از روشن

بگو از

      حاشیه، از کناره، از بوم

 

حکایت کن ای یار

حکایت کن ازغنا

                    در سفره های فقر

از دماغ های چاق

                   در سلامت برخورد

از نجابت چشم

در دود اسپند

از من بپرس «یادم هست؟

                                 معنی پاتنی را......»

بگو که حَسون چه شکلی بود؟

ورونه به چه کار می آمد؟

بگو«بازی تاویزی چند مرد می خواست؟

چفته و گو با صبح جمعه چه ارتباطی داشت؟

 

از سخاوت آ ب انبار بگو

                            در قحط سال شبنم

از طراوت تُنگی

از صدای غلغله....

 

یادت هست؟

                  دیوار هر خانه

                                  چه حریم

                                              با حرمتی بود؟

               ..... و طپش های نارس قلب

               چه زود به بار می نشست؟

 

بگو از اذان دم صبح

بگو از نماز سر ظهـــر

                    در مسجدی

                               که بوی خدا می داد

                               کهنه گلیم خاک خورده اش

 

حکایت کن

                   از اواخر اسفند

 

حکایت کن از «کــَــکــُــج و ململوسی»

بگو از گیوه های آجیده

                    از پارچۀ قرامنگوله

سکّۀ دهشاهی

                   یادت نرود

                             که چه برقی داشت

 

بگو ای یار

بگو که قصه ناتمام است

     بگو که حکایت باقی است

حیدرعلی عنایتی بیدگلی

1370

+ این مطلب برای اولین بار در مجله ی ادبی انجمن صباحی بیدگلی در سال 1370 

به چاپ رسیده است و هم اکنون از وبلاگ فانوس (http://newfanoos.blogfa.com/) 

استخراج شده است.

پشت بام نوشت 12 / مسعود فرزانگان

دوباره حس خوب خواب روی پشت بام خانه پدر بزرگ

شمردن ستاره های بیشمار، نشسته روی دامن بلند آسمان 

دوباره عشق دیدن تمام عکسهای بچگی ، مرور خاطرات تلخ و خوش

یاد دیدن کبوتران جلد ، مرغهای خانگی ، شنیدن صدای شانه روی پود

اتل متل و قصه های عم قزی .

دوباره بوی قهوه و گلاب

بوی نذری و صدای روضه های اقدسی .

دوباره بوی نقل روی خوانچه های نیمه ای

یاد حوض آب و باغ و باد و زنجره لای تک درخت بید .

شوق آبتنی درون حوض آب ظهر ،

کاشیهای لب پریده ،

ماهی های جوب

یاد قلقله ، بلون ، تنگی ، کوزه های نو ، جوال خشکبار و خمره های گز

دوباره ترمه ، گواردین ،پیچازی ، مخمل و زری

دوباره رچ ، بوم ، حاشیه ،

قالی گلی و تیرمه ای .

کلون و چفت

شیشه های رنگی اتاق هشت دری

ارسی و رف و چراغدان

بادگیر و خلوته ،

پله های بیشمار جوب ( جوب آب خورده از مبارکه )

دوباره قاضی و دولاب ، گنبیه و دست زیر

شوید و باقلا ، کالک و انار ، بوی دست یار

دوباره تنگ های سبز ، شویدیهای روس ، گلابدان چین ، سماور و اتو ذغالی و گرامافون

دوباره یاد بوق ساعت سه ، گرمابه شرف

دوباره توتون و چپق و پیرمردهای خسته تکیده پشت چینه دکان مسگری

دوباره جنگ بی بقای درب ریگ و سلمقان

یاد رنجهای مردم از زمان نایبی

یاد دستهای باسخاوت زمانه وبا .

دوباره یاد نیمکت شکسته کلاسهای درس و بچه های موپریش بد لباس.

یاد خوب کاغذ هوایی نرفته تا بلند اوج .

دوباره هدیه های چای کیمیا .

دوباره شوق یک بغل ترانه روی کاگلای پشت بام خانه پدر بزرگ

شمردن ستاره های بیشمار آسمان باز

آسمان پر ستاره کویر .

مسعود فرزانگان

1384

************

جناب آقای فرزانگان!

نوشته ی زیبای شما یک تاریخ است

تاریخی که ریشه در اصالت و فرهنگ و ایران باستان دارد

برای تک تک کلماتش میشود ساعت ها نوشت حرف زد و اندیشید

ممنونم بابت دلنوشته ای که سال 84 از دلتان برآمده بود

و هم اکنون امضای پشت بام نوشت بنده شد!

زنده باشید و برقرار!

http://vigol.blogfa.com

پشت بام نوشت 10 / سیدمحمد علوی

دنیای کودکی من جنبان و جوشان بود.

زنجره و خر و گوسفند و نسیم وخاک در همکاری بودند تا صحنه های بی بدیلی را 

در ذهن من نقش کنند.

از نسیم هایی که نهیب بارآوری را در خود داشتند تا جنبش درختان و روزهای 

قیسی و زردآلو وکالک و علف وشبدر  پرازعطرطبیعت بود.

روزهایی که زندگي ابتدايي را کمی حس می کردم.

در صحرا پیاده روی می کردم.

به صدای چلو گوش می دادم.

بر لب جوی آب می نشستم. از روی جو می پریدم.

بر الاغ سوار می شدم.

نزد چوپان ها و دهقان ها می رفتم.

با میش وسگ و بز بازی می کردم.

دنبال بره های ناز وچاق می کردم.

از درخت بالا می رفتم و توت می خوردم  و در علفزارسی بی بی درست 

می کردم و می نواختم.

عطر انبوه درخت های اناردر هوا می پیچید و صدای جیرجیرک گوش ها را

نوازش می داد.

مرغ ها وخروس ها که از خوشحالی پرو بال می زدند ونسیم پرهایشان 

را تکان می داد.

گندم زارها رقصان بودند و دروگران داس می زدند 

و من برخرمن کوب سوار می شدم.

قارچ (تخم صحرایی) بود و

قاصدک (خبرنگار) و

بادبادک ( کاغذ هوایی)

مادربزرگ شیر می دوشید و ماست می بست 

صبح سرشیر می خوردم وشب شیر برنج.

و شبانگاه زیر آسمان پرستاره می خوابیدم تا چشمک ستاره ها را ببینم.

از جفت گیری مرغ وخروس تا بیرون آمدن جوجه ها

تا نگاه  راز آلود گاو

ازآتش اجاق تا انداختن سیب زمینی وپیاز و بوی دیزی  

تا بلال روی آتش

ازماست و شیر تازه ونان خانگی  

تا قاشق چوبی وظرف مسی و آب خنک کوزه

همه حس های مرا نوازیده اند.

گفته ام که ما هر چه خاطره بیشتر داشته باشیم گویی عمر هزار ساله داریم

والبته اصل شکفته ماندن وجود است که باید مثل آب رونده بود.

یکی از خوشبختی ها این است که خود را در حال روندگی ببینیم.

 

http://nooshabad2007.blogfa.com/

پشت بام نوشت 9 / ورونه

من شبهای تابستان توی پشه بند یا رمان میخوندم تا خوابم میبرد و بعدش 

تا صبح خواب شخصیتهای رمان را میدیدم 

یا اگه ندرتا کتابی همراهم نبود ستاره ها را میشمردم و....

میشه تا صبح برای خاطرات نوجوانی و شبهای کویر حرف زد ولی.......

جناب آقای مقری خیلی بیشتر از این ها از شما انتظار داشتم

کاش کم حرفی رو میذاشتین کنار و بیشتر برای ما می نوشتید!

http://verveneh.blogfa.com/

210 / پشت بام نوشت / 1

زیبایی شب های کویر غیر قابل وصف است

و البته گرمای کویر تأثیر زیادی بر زیبایی آسمانش ندارد.

نمی دانم قبلا گفته ام یا نه ... من کودکیم را خانه ی پدری بزرگ نشده ام.

بیشتر ایام شیرین تجرد را در خانه ی مادربزرگم سپری کردم

همراه با دخترخاله ای مهربان و البته بی خیال و شاد

که سر بی خیالیش این بود که خدا طاقتی به اوداده بود تا بعضی اخلاق های 

عجیب اندر غریب مرا تحمل کند.

هنوز هم هروقت کنار هم می نشینیم از او بابت این همه صبوریش تشکر میکنم

و او همچنان لبخند ژکوندی می زند و می گوید: بی خیال ....

 

یادم می آید بچه که بودیم همه غروب ها سماور زغالی مادربزرگ روی تخت چوبی 

حیاط خانه روشن می شد

و انگار اهالی خانه نذر کرده بودند شام را که بیشتر نان و پنیر و خربزه بود حتما 

پشت بام کنار پشه بندشان میل کنند و بعد به خوابی شیرین تر روند.

یادش به خیر ... چه صفایی داشت.

بیشتر شب ها آسمان کویری شهرمان شهاب باران بود.

یادم می آید وقتی ناگهان شهابی از آسمان برق آسا عبور می کرد بزرگترها با 

اعتقادی  محکم می گفتند:

امامزاده ها به دیدن هم می روند و صلواتی و ذکری هم بر زبانشان جاری میشد.

همیشه خاطرات کودکی برایمان لطف دیگری دارد.

آرزومیکنم کودکان ما نیز وقتی بزرگ شدند از ما خاطره ای شیرین در صندوقچه ی

دلشان داشته باشند تا بنویسند یا برای فرزندانشان تعریف کنند.

اگر دوست داشتید خاطرات شیرینتان را برایم بنویسید 

تا به نام زیبای خودتان درج گردد!

آسمان زندگیتان ستاره باران شادی و شور!

... ادامه دارد!